هدیه دادن یا هدیه گرفتن؟

آیا میدانستید که بسیاری از مردم هدیه دادن را بیشتر از دریافت هدیه دوست دارند؟

همه ی ما هدیه گرفتن را دوست داریم. ما با دادن هدیه احساس خودمان را نشان میدهیم. هدیه دادن در واقع یک روش برای سرمایه گذاری در یک رابطه است. در واقع هدیه دادن، روشی برای گرامیداشت عشق یا دوستی یا موقعیت اجتماعی جدید یک شخص می باشد.در این مقاله قصد داریم با مفهوم هدیه، تاریخچه آن، مناسبتهای آن و فرهنگ هدیه دادن در کشورهای مختلف قدری صحبت کنیم.

مفهوم هدیه

هدیه یا کادو، چیزی است که از روی علاقه درونی یا بیرونی و یا بدون چشمداشت برای دریافت از طرف مقابل، به دوست، همسر، همکار و یا هر شخص دیگری تقدیم می کنیم. هدیه روابط ما را تعریف می کند و ارتباط ما با دوستان، خانواده و همسرمان را تحکیم می بخشد. هدیه سمبل یک اتصال خاص بین گیرنده و دریافت کننده است.

هدیه دادن در اسلام

هدیه دادن یکی از آداب خوب و حسنه است که روابط بین گیرنده و دهنده هدیه را تقویت می سازد. این یکی از اعمالی است که حضرت محمد(ص) به مسلمانان توصیه میکردند تا انجام دهند. البخاری از عایشه نقل میکند که پیامبر خدا عادت به قبول کردن هدیه داشتند و مردم را به هدیه دادن تشویق میکردند. عبارت” تشویق مردم به هدیه دادن” به معنای این است که به هدیه دهنده( مدتی بعد) چیزی با ارزش مساوی در عوض هدیه طرف مقابل داد.

هدیه دادن در زمان اشکانیان و ساسانیان

ما ایرانیان سنت زیبای هدیه دادن را از زمانهای قدیم سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده ایم و اجداد ما نیز در اعیاد و جشنهای خود آداب و رسوم هدیه دادن را داشته اند.

در این قسمت به طور خلاصه قسمتی از رسم هدیه دادن در ایران باستان را ارائه میکنیم.علی رغم مشکلات مربوط به ثبت اسناد و سوابق، منابعی وجود دارد که نشان میدهد هدیه گرفتن و هدیه دادن در ایران در طول دوره اشکانیان و ساسانیان بسیار قابل توجه بوده است. ایزاتس پادشاه آدیابن به علت وفاداری اش به آرتابونوز دوم از او هدیه دریافت می کرد. شواهد دست نوشته های ساسانیان به بقای سنت هدیه دادن وهدیه گرفتن در دوره ساسانیان اشاره میکند.

برای مثال، در جشن نوروز، پادشاه بعد از پوشیدن بهترین لباسهای خود، در دربار حاضر میشدند. در این روز، بزرگان و خواص به حضور شاه می آمدند و هدایایی تقدیم میکردند. همچنین گفته شده است که پادشاه نیز به هدیه آورندگان و مردم شهر، با توجه به درجاتشان هدایایی میداد.

در کتاب التاج، در توصیف آداب و رسوم دو جشن مهرگان و نوروز، در مورد هدیه دادن و هدیه گرفتن شاهان این گونه آمده است: و من حق الملک هدایا المهرجان و النیروز، یکی از حقوق پادشاه این است که در نوروز و مهرگان هدایایی تقدیمش شود.(جاحظ146:1914)جاحظ ( ص 150) همچنین به رسم هدیه دادن پادشاهان و بخشش لباس در ایام نوروز ومهرگان اشاره کرده است. اردشیر پسر بابک، بهرام گور و انوشیروان فرمان می دادند در ایام نوروز و مهرگان، آنچه در خزانه جامه و پیراهن بود در آورند و بر ملازمان و خواص شاه و بعد از آنها بر نزدیکان آن گروه، سپس بر سایر طبقات مردم بر حسب مرتبه و درجه تقسیم کنند.خلفای عباسی و پادشاهان ساسانی در تالارهای باشکوه جلوس می کردند و بر هدایای نوروز پیشکش شده نظارت می کردند.

در کتاب تاریخ بیهقی آمده است که در جشن مهرگان همچنین رسم پوشیدن لباسهای ویژه تعطیلات و فرستادن شادباش، چراغانی کردن، طبل زدن و عیدی دادن مرسوم بوده است.

روان شناسی هدیه دادن

هدیه دادن یک سنت با قدمت طولانی است و به هزاران سال قبل برمیگردد. ما انسانها موجودات اجتماعی هستیم که از همراهی با دیگران لذت برده و احساسات خود را از طریق هدیه دادن ابراز می کنیم.

امروزه هدیه دادن در بین فرهنگ ها رواج یافته و شامل جشن تولدها، سالگردها و غیره برای نشان دادن عشق و علاقه و یا فقط برای تشکر و قدردانی می باشد. هدایا به اعضای خانواده، دوستان، همکاران و حتی همسایگان در انواع و اشکال مختلفی می باشد ولی همه ی این موارد از یک ریشه روانی منشا می گیرد و از نظر روان شناسی این که چرا هدیه دادن اینقدر خوشایند است، امری بسیار ساده میباشد. هدیه دهنده با دادن هدیه احساسات خود را نشان میدهد به این امید که احساسات خود را با او به اشتراک بگذارد. دریافت کننده هدیه در مقابل احساسات و عواطف را دریافت میکند و از این طریق همبستگی بین آنها شکل می گیرد. این حس همبستگی و ارتباط خوب با دیگران به ما احساس رضایتمندی میدهد.

چرا هدیه دادن امری مهم است؟

تحقیقات قابل توجهی طی سالهای متمادی درباره ی احساس رضایت حاصل از هدیه دادن انجام شده است. در بخش زیر دلایلی برای اهمیت هدیه دادن ارائه میدهیم:ما احساس خوشحالی می کنیمبه همین سادگی، زمانی که هدیه میدهیم و هدیه میگیریم احساس خوشحالی میکنیم. در تحقیق صورت گرفته، از افراد تقاضا شد که به عنوان بخشی از تحقیق، به دوستان خود هدیه دهند. نتیجه این بود که افراد در واقع احساس بهتری داشتند و نسبت به زندگی خود شادتر بودند. به عبارت دیگر ، ما هدیه میدهیم چون حس خوبی به ما میدهد و وضعیت روانی ما را ارتقا میبخشد.

تحقیقات نشان میدهد که هدیه دادن وضعیت روانی را بهبود می بخشد و به طور اجتناب ناپذیری به ما احساس شادی را القا میکند.ارتباط اجتماعی قوی تراز طریق هدیه دادن، شما نه تنها احساسات خود را بروز می دهید، بلکه ارتباط خود با فرد گیرنده هدیه را نیز تقویت می بخشید. نه تنها کسی که هدیه را دریافت می کند به هدیه دهنده احساس نزدیکی می کند، بلکه در مقابل فرد دهنده نیز احساس صمیمت بیشتری می کند و تعجب نکنید که این احساس واگیردار است. زمانی که به شخصی هدیه میدهیم، نه تنها فرد گیرنده هدیه ترغیب میشود که در مقابل او نیز کادو بدهد، کسانی که این کار را می بینند نیز ترغیب میشوند که هدیه بدهند. این به علت ترشح اندروفین است که نه فقط به هدیه دهنده احساس خشنودی میدهد بلکه به کسی که هدیه را دریافت میکند و کسی که این عمل را می بیند، احساس مطلوب و خوشایندی می دهد.

مناسبتهای هدیه دادن در ایران

در فرهنگ ما به مناسبتهای مختلف هدایایی تهیه می گردد و به دوستان، اعضای خانواده، همسران و دیگر افراد داده میشود. این مناسبتها شامل هدیه عروسی، سالگرد ازدواج، تولد، روز مرد، روز زن، هدیه خرید خانه، هدیه عید نوروزو …

هدیه سالگرد ازدواج

زن و مرد در سالگرد ازدواج خود در روزیکه به طور رسمی با یکدیگر برای شروع یک زندگی زناشویی هم پیمان شدند، هدایایی تهیه می کنند و این روز را در کنار هم گرامی می دارند. هدیه سالگرد ازدواج شامل گل، عطر، طلا، وسایل خانه و غیره می باشد.

هدیه عروسی

در شب عروسی، در فرهنگ ما ایرانی ها، به عروس و داماد هدیه هایی از طرف خانواده و دوستان و آشنایان داده میشود. این هدایا بیشتر جنبه مالی دارد و برای کمک در شروع زندگی مشترک به عروس و داماد داده می شود.

هدیه تولد

شما دوست دارید روز تولد خود چه هدیه ای بگیرید؟ روز تولد یکی از بهترین روزهایی است که ما دوست داریم در این روز جشن بگیریم و هدیه بگیریم و معمولا دوستان، اعضای خانواده و آشنایان با دادن هدیه و دور هم جمع شدن، در شادی این روز با ما سهیم می شوند. این رسم در تمام نقاط جهان متداول است و اولولیت بسیار زیادی به بقیه جشن ها دارد.

هدیه روز زن و مادر

ولادت حضرت فاطمه(س) در 20 جمادی الثانی مصاف با روز زن و مادر در ایران است. روز زن و مادر به طور جهانی نیز گرامی داشته میشود. در این روز بسیاری از فرزندان و همسران خانواده شان و منزلت مادر و همسران خویش را گرامی می دارند.

هدیه خرید خانه

در فرهنگ ما ایرانیان، زمانی که شخصی خانه ای نو خریداری می کند به رسم چشم روشنی، مهمانها زمانی که برای اولین بار به خانه او می روند، هدیه ای تهیه می کنند. این رسم پیشینه زیادی دارد و معمولا از وسایل خانه می باشد و یا به صورت نقدی می باشد.

هدیه تولد نوزاد

هنگامی که نوزادی در خانه متولد می گردد، دوستان و فامیل به صورت نقدی و غیر نقدی هدایایی برای خوش یمنی نوزاد متولد شده خریداری میکنند و زمانی که به دیدن نوزاد تازه متولد شده می روند، آن را تقدیم به والدین او می کنند. رسمی بسیار زیباست و رواج زیادی دارد.

هدیه عید نوروز

نوروز جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از قدیمی ترین جشن ها از دوران باستان است. یکی از آداب و رسوم ما ایرانیها در نوروز، پوشیدن لباس نو، دید و بازدید و هدیه دادن به کوچکترهای فامیل است. هدیه دادن اسکناسهای نو و تا نزده گذاشته شده در قرآن سنتی بسیار شایسته است.

فرهنگ کشورهای مختلف در هدیه دادن

اگر قصد ملاقات کردن دوستی را دارید که ایرانی نیست خوب است که مطلب زیر را بخوانید چون آداب هدیه دادن در کشورهای مختلف فرق دارد و آشنایی آنها با این آداب می تواند جالب و مفید باشد. در اکثر فرهنگها هدیه دادن نشانه محبت و دوستی است ولی آداب و رسوم خاص خود را دارد. در قسمت قبل با فرهنگ ایران زمین آشنا شدید که در آن همانند کشورهای دیگر، هدیه دادن نشانه عشق، علاقه، قدردانی و احترام به طرف مقابل می باشد.

در بخش زیر با فرهنگ هدیه دادن در کشورهای دیگر آشنا می شویم.

کشور چین

در فرهنگ ایرانی دوست داریم که کادو جلوی چشمانمان باز شود و هدیه گیرنده ابراز خوشحالی خود را از دریافت هدیه نشان دهد ولی کشوری مثل چین متفاوت است. در کشور چین فرد هدیه گیرنده از گرفتن هدیه در چند مرحله ممانعت می کند و فرد هدیه دهنده باید اصرار کند و باید دو دستی کادو را به او دهد تا طرف مقابل با شوق و ذوق آن را دریافت کند و برخلاف کشورهای دیگر، چینی ها رسم دارند که کادو را جلوی چشم هدیه دهنده باز نکنند.

کشور هند

هندیها فرهنگی مشابه به ما ایرانی ها دارند و بسیار خوشحال میشوند اگر که هدیه گیرنده جلوی چشم هدیه دهنده، هدیه را باز کند و ابراز خوشحالی کند. کشور ترکیهمردم ترکیه تمایل زیادی به دادن شیرینی برای هدیه دارند و همانند ایرانی ها در مراسم عروسی نیز به عروس و داماد کادو میدهند.

کشور غنا

در کشور غنا، باید با دست راست هدیه را بدهید و هدیه گیرنده ممکن است هدیه را فورا باز کند یا نکند. رسم هدیه دادن در روابط تجاری بسیار مهم است. بسیاری از مشاغل در پایان سال به مشتریان، خریداران و افراد مرتبط به شرکت هدایایی میدهند که بعضی اوقات این هدایا شامل محصولات خود شرکت میباشد.

کشور روسیه